Sinh ra tại bờ biển phía tây Na Uy,ởthànhchủnhânmớinhấtcủagiảiNobelVănchươnghỉ lễ 30/4 “gia tài” tính cho đến nay của nhà văn Jon Fosse tương đối đồ sộ, gồm khoảng 40 vở kịch, cũng như rất nhiều tiểu thuyết, tập thơ, tiểu luận, sách cho thiếu nhi và các bản dịch.
Nhà văn Jon Fosse
The Booker Prizes
Về chiến thắng này, Ủy ban Văn học Nobel ca ngợi phong cách của Jon Fosse, và gọi nó dưới cái tên “chủ nghĩa tối giản kiểu Fosse”. Trong một tuyên bố, ủy ban cho biết: “Fosse tạo ra những tình huống hằng ngày có thể nhận ra ngay trong cuộc sống của chính chúng ta. Thế nhưng qua việc giảm thiểu triệt để ngôn ngữ và hành động kịch tính, ông đã thể hiện những cảm xúc mạnh mẽ nhất của con người về sự lo lắng và nỗi bất lực, thông qua những gì là đơn giản nhất”.
Kiệt tác của ông gồm nhiều tiểu thuyết theo bộ, trong đó nổi bật nhất là Septologygồm 7 phần và được chia thành 3 cuốn khác nhau. Tác phẩm lớn này được ca ngợi vì tính thử nghiệm, khi Fosse chỉ dùng một câu đi từ đầu đến cuối bộ sách, dài hơn 1000 trang.
Ông tự gọi đây là “văn xuôi chậm”, và chịu ảnh hưởng từ nhà văn Áo Thomas Bernhard – người có 2 cuốn tiểu thuyết Diệt vongvà Đốn hạ đã được chuyển ngữ. Năm ngoái, phần cuối A New Namecủa bộ sách này cũng lọt vào danh sách rút gọn của giải Booker quốc tế.
Các tác phẩm của Jon Fosse
The New York Times
Anders Olsson, chủ tịch Ủy ban Văn chương Nobel, cho biết trong buổi công bố: “Dòng văn trong kiệt tác này được phát triển lên cho đến vô tận không có khoảng nghỉ, nhưng lại tạo được kết cấu hài hòa bằng các chủ đề lặp đi lặp lại”.
Ngoài mảng tiểu thuyết, Fosse cũng rất nổi tiếng ở mảng kịch nghệ. Ủy ban cho biết: “Fosse kết hợp một cách hài hòa các yếu tố địa phương cả về ngôn ngữ cũng như văn hóa, với các kỹ thuật của nghệ thuật hiện đại”. Họ cũng cho rằng bậc thầy viết kịch người Ireland - Samuel Beckett và nhà thơ người Áo - Georg Trakl có sự ảnh hưởng đến phong cách của Fosse.
Giải thưởng Nobel Văn chương năm nay nhận được nhiều sự đồng thuận của giới phê bình, khi coi việc trao giải thưởng cho một nhà văn không nói tiếng Anh sẽ góp phần thúc đẩy công việc dịch thuật trên khắp thế giới. Tuy vậy cũng có phản ứng tương đối trái chiều, khi coi giải thưởng nói trên thiếu tính đa dạng, bởi chiến thắng này vẫn thuộc về châu Âu.